- English
- فارسی
مطالعات راهبردي مراتع و منابع اب حوزه ابخيز قره اقاچ و ارائه راهكارهاي جلوگيري از هدر رفت اب
يكي از مهمترين عوامل محدود كننده توسعه اقتصادي مي تواند كمبود آب با كيفيت نامناسب آن باشد. اين گوهرگرانبها گاهي ناياب بوده كه منجر به خشكسالي و يا گالي منجر به وقوع سيلابهاي مخرب شده كه هر ساله خسارت زيادي به بار مي آورد. در اين رابطه يكي از موارد حائز اهميت مراتع مي باشند كه پوشش گياهي موجود روي سطح خاك نقش فاظتي عمل مي نمايد، به طوريكه تاج پوشش گايهان باعث كاهش سرعت ضربه قطرات باران به سطح خاك شده و منابع بسته شدن خلل و فرج ناشي از شدت ضربه قطرات باران مي گردد. مدت زمان نفوذ قطرات باران در خاك نيز افزايش يافته و حجم آب نفوذ يافته در خاك بيشتر مي شود. نهايتاً آب به سطح سفره آب زير زميني رسيده و باعث تغذيه آبهاي زير زميني مي گردد. بنابراين مراتع نقش موثري در ذخيره آبهاي سطحي و بالا بردن سطح آب زير زميني و نهايتاً استحصال و ذخيره آب دارند. هدف از اين مطالعه بررسي شرايط محيطي و منابع آب منطقه جهت ارائه راهكارهاي مناسب براي جلوگيري از هدررفت و از دسترس خارج شدن آب قابل استفاده مي باشد. در اين راستا به مطالعه مراتع حوزه ابخيز كرچمبوي پرداخته شد. منابع آب قابل دسترس در حوزه آبخيز شناسايي شد. منابع آب زيرزميني چشمه هاي محلي و قنوات و منابع آب سطحي حوزه مورد بررسي قرار گرفت.نقشه شبكه هيدروگرافي به روش استرالر تهيه گرديد. جهت مطالعه منابع آب در حوزه، عمليات صحرايي در دو فصل (بهار وپائيز)صورت پذيرفت. دبي خروجي هركدام از منابع آب زيرزميني (چشمه و قنات)و آبهاي سطحي با استفاده از روشهاي مناسب دبي سنجي (مولينه، سطل حجمي، پارشال فلوم و جسم شناور) اندازه گيري شد. دبي نقطه خروجي حوزه با مولينه اندازه گيري شده وميزان آن از 0 در فصل پائيز تا 855 ليتر بر ثانيه در فصل بهار تغيير يافت. نهايتا مقايسه داده ها در دو فصل خشك و پر آب تفاوت فاحشي را نشان مي دهد كه اولين عامل موثر در اختلاف داده ها ميزان متفاوت نزولات جوي است. دومين عامل موثر در كاهش ميزان دبي خروجي ، فرسايش زياد خاك در منطقه در اثر چراي مفرط مي باشد. مطالعه منابع آب ووضعيت هيدرولوژيك منطقه و همچنين بررسي وضعيت مراتع موجود در منطقه در مطالعه موردي حوزه آبخيز كرچمبوي نشان داد كه بايد مبادرت به حفظ بيشتر از مراتع و اراضي ملي كرد،كه عدم توجه به اين مساله نه تنها باعث كاهش سطح منابع خواهد شد بلكه خسارات زيادي را به جوامع بشري وارد خواهد آورد
كلمات كليدي:
منابع آب، بارندگي، دبي، حوزه آبخيز، رواناب سطحي، پيشگيري