بررسي اثر مالچ سرباره بر ميزان فرسايش بادي به منظور تثبيت شن هاي روان

يكي از چالش­هاي اصلي مناطق خشك و بياباني ايران مساله كنترل شن­هاي روان است. استفاده از انواع مالچ يكي از روش­هايي است كه به شكل گسترده به منظور تثبيت شن­هاي روان به كار مي­رود. سرباره از محصولات فرعي و زائد صنايع فولاد است كه به صورت ضايعات، دفع شده و انباشت مي­شود و نحوه استفاده از آن به عنوان موضوعي اساسي مطرح است. اين تحقيق به منظور بررسي اثر مالچ سرباره­اي بر ميزان فرسايش و سرعت آستانه فرسايش بادي بوسيله دستگاه تونل باد در مزرعه تحقيقاتي دانشكده منابع طبيعي دانشگاه صنعتي اصفهان انجام شد. به منظور ايجاد بستر، نمونه خاك از منطقه شرق اصفهان برداشت و به آزمايشگاه منتقل گرديد. در آزمايشگاه به منظور ايجاد بادهاي با سرعت مشخص و در طي زمان مشخص از دستگاه تونل باد استفاده شد. نمونه خاك در سيني­هاي فلزي به ابعاد 3/0×1 متر و عمق 3 سانتي­متر ريخته شد. مالچ سرباره در چهار سطح پوشش (25%، 50%، 75% و 100%)، سه دانه­بندي (30-15، 45-30 و 60-45 ميلي­متر) و دو ضخامت (يك لايه و دو لايه) با چهار تكرار در نظر گرفته شد. در هر كدام از سيني­ها ابتدا سرعت آستانه فرسايش بادي در ارتفاع 20 سانتي­متري اندازه گيري شد سپس آنها را وزن كرده و تحت تاثير بادهايي با سرعت بيشتر از سرعت آستانه در ارتفاع 20 سانتي­متري به مدت 5 دقيقه قرار گرفتند. مجددا سيني­ها را وزن كرده و با توجه به اختلاف وزني آنها، مقدار مواد فرسايش يافته مربوط به هر تيمار محاسبه گرديد. داده­ها به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي و با كمك نرم افزارهاي    و excel تجزيه تحليل شدند. نتايج نشان داد كه اختلاف معني­داري بين تعداد لايه­ها در سطح 5% وجود ندارد و با افزايش سطح پوشش و دانه بندي ميزان فرسايش بصورت نمايي كاهش يافته است. مالچ­هاي سرباره با تراكم 75% و دانه­بندي 45-30 ميلي­متر بصورت يك لايه بعنوان بهترين تيمار بدست آمد. كه از لحاظ فاكتور اقتصادي و آساني اجراي طرح نيز قابل توجيه است.

دریافت فایل