- English
- فارسی
برآورد ميزان فرسايش خاك و راه هاي جلوگيري از آن، مطالعه موردي در زير حوزه خلعت پوشان از حوزه آبخيز سد گلپايگان استان اصفهان
فرسايش خاك و بياباني شدن از جمله فرايندهايي هستند كه منابع آب و خاك كشور ما را به صورت مستقيم و غيرمستقيم تهديد مي كند. فرسايش خاك نه تنها باعث از بين رفتن خاك سطحي منطقه شده بلكه به دنبال آن ، كاهش كيفيت محصول و كاهش توليد در محصولات كشاورزي و افزايش رسوب جمع آوري شده پشت سدها ، كاهش نفوذ آب در خاك و نهايتا جريانهاي طغياني و سيل مي گردد. اين مطالعه در يكي از زير حوزه هاي حوزه آبخيز سدگلپايگان واقع در استان اصفهان و بين طولهاي جغرافيايي 36ثانيه 50 49 تا 36 ثانيه 0 50 شرقي و عرض جغرافيايي 18ثانيه 11 33 شمالي جهت براورد ميزان فرسايش ورسوب منطقه انجام پذيرفت . در اين مطالعه از نقشه هاي زمين شناسي ، خاكشناسي ، منابع قابليت اراضي و هيدرولوژي در مقياس 1:250000 و 1:50000 وعكسهاي هوايي با مقياس 1:55000 استفاده شد. مطالعات صحرايي جهت تصحيح نقشه هاي تفسيري و تكميل فرمهاي عوامل مؤثر درفرسايش (بررسي ابعاد شيارها و گالي ها ) با استفاده از روش MPSIAC و بررسي پروفيل هاي خاك به منظوربررسي درصد خاك فرسايش يافته انجام گرفت. مطالعات آزمايشگاهي شامل آناليزهايي بر روي نمونه هاي خاك شامل آزمايشات اندازه گيري درصد سنگريزهK ، Na، EC، pH Caco3 صورت پذيرفت. نهايتا ميزان فرسايش و تحويل رسوب هر زير حوزه به تفكيك براورد و تجزيه وتحليل كلي يافته هاي حاصله صورت پذيرفت ونقشه هاينهايي تهيه گرديد. در نتيجه ميزان فرسايش سالانه بين 538/5 تا 1180 ton/km2برآورد گرديد . سه فاكتور مهم و مؤثر كه از نظر فرسايش و رسوبدهي زير حوزه ها در اولويت قرار گرفتند عبارتند از 1_نوع استفاده از اراضي ، 2- فرسايش در اراضي بالا دست و 3_ پوشش تاجي زمين. بنابراين احياء پوشش گياهي به طرق مختلفي همانند اجراي طرحهاي مرتعداري ، توسعه پوشش گياهي با كمك كاهش دام و متناسب كردن مرتع و تنظيم زمان چرا جهت جلوگيري از فرسايش خاك توصيه گرديد. همچنين انجام عمليات آبخيزداري جهت كنترل هرزاب و فرسايش كه مي تواند به وسيله تسطيح و ايجاد رواناب زراعي صورت پذيرد. . از شخم و شيار در دامنه هاي شيبدار جلوگيري گردد. در نهايت آموزش و ترويج اصول بهره برداري از منابع طبيعي جهت جلوگيري از تخريب بي رويه صورت پذيرد.